انواع تنفس غیر طبیعی اگونال، گسپینگ و بیوت+ نشانه‌های آن

تنفس غیر طبیعی یکی از نشانه‌های بارز در بسیاری از شرایط اورژانسی و بحرانی است که نشان‌دهنده نقص در عملکرد طبیعی سیستم تنفسی یا سیستم عصبی می‌باشد. این نوع از تنفس‌ها معمولاً در شرایط خاصی مانند ایست قلبی، آسیب‌های مغزی، یا در موقعیت‌های اورژانسی و تهدیدکننده زندگی مشاهده می‌شوند. انواع رایج این تنفس‌های غیر طبیعی شامل اگونال، گسپینگ و بیوت است که هر کدام ویژگی‌ها و نشانه‌های خاصی دارند.

درک این الگوهای تنفسی و تشخیص آنها برای پزشکان، امدادگران و حتی افراد عادی می‌تواند به حفظ زندگی کمک کند. در ادامه، به بررسی هر یک از این انواع تنفس غیر طبیعی، نشانه‌ها و روش‌های تشخیص آنها می‌پردازیم.

1-تنفس اگونال (Agonal Respiration)

تنفس اگونال یا «دم آخر» تنفسی است که به‌طور غیر ارادی و به‌عنوان واکنشی خودکار پس از توقف قلب یا کاهش شدید اکسیژن در بدن اتفاق می‌افتد. این تنفس بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که در حال تجربه ایست قلبی یا مغزی هستند. از آنجایی که این تنفس با مرگ قریب‌الوقوع همراه است، این نوع تنفس به سرعت باید شناسایی شده و امدادرسانی آغاز شود.

ویژگی‌ها و نشانه‌ها

• صداهای ناهموار: این تنفس معمولاً با صداهای ناهموار و ناگوار همراه است که نشان از تلاش فرد برای ورود اکسیژن دارد.
• حرکت‌های محدود و کند: این تنفس بسیار سطحی و کند است.
• نبود آهنگ و ریتم: معمولاً بی‌نظم و ناهماهنگ است.
• لرزش و انقباض عضلات: گاهی با لرزش‌های خفیف عضلات صورت و گلو همراه است.

اهمیت تشخیص

تشخیص سریع این نوع تنفس به اقدامات فوری و انجام CPR منجر می‌شود. زمان در این مواقع بسیار مهم است و حتی چند ثانیه هم می‌تواند سرنوشت فرد را تغییر دهد.

2-تنفس گسپینگ (Gasping)

تنفس گسپینگ یا «نفس نفس زدن» یک حالت تنفسی ناپایدار است که در اثر کمبود اکسیژن و بالا رفتن سطح دی‌اکسید کربن در خون به وجود می‌آید. این نوع تنفس اغلب در افرادی مشاهده می‌شود که دچار خفگی، انسداد راه‌های هوایی، یا ایست قلبی شده‌اند.

ویژگی‌ها و نشانه‌ها

• تلاش برای ورود هوا: فرد به طور مداوم در تلاش است تا هوا را به درون بکشد، اما به دلیل انسداد مسیر تنفس، هوا به درستی وارد ریه‌ها نمی‌شود.
• صدای نفس‌های شدید: نفس‌های همراه با صدای بلند که شبیه به خرناس است.
• آبی شدن لب‌ها و صورت: به دلیل کاهش سطح اکسیژن در خون، لب‌ها و پوست صورت به رنگ آبی در می‌آیند.
• احساس خفگی: فرد احساس خفگی دارد و سعی می‌کند تا از شرایط نجات یابد.

اهمیت تشخیص

تنفس گسپینگ ممکن است به اشتباه به‌عنوان یک وضعیت پایدار تصور شود، درحالی‌که اغلب نشانه‌ای از ایست قلبی یا خفگی است. افرادی که دچار این نوع تنفس می‌شوند نیاز به اقدام فوری امدادی دارند.

3-تنفس بیوت (Biot’s Respiration)

تنفس بیوت، که به آن «تنفس کلاستر» نیز گفته می‌شود، یک الگوی غیر طبیعی تنفسی است که با دم و بازدم‌های عمیق و نامنظم به همراه وقفه‌های طولانی و متناوب شناخته می‌شود. این نوع تنفس اغلب در افراد مبتلا به آسیب‌های مغزی، عفونت‌های مغزی یا افزایش فشار مغزی (ICP) دیده می‌شود.

ویژگی‌ها و نشانه‌ها

• نامنظمی و بی‌ریتمی: بدون الگوی خاص و قابل پیش‌بینی است و شامل مکث‌های نامنظم بین تنفس‌ها می‌شود.
• فشار مغزی بالا: بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که دچار افزایش فشار مغزی هستند.
• طولانی بودن مکث‌ها: مکث‌های طولانی بین هر سری از تنفس‌ها که می‌تواند تا چند ثانیه هم ادامه داشته باشد.
• تغییرات سریع در سطح هوشیاری: فرد ممکن است از حالت هوشیار به خواب آلودگی یا بی‌هوشی برسد.

اهمیت تشخیص

در مواردی که این نوع تنفس مشاهده می‌شود، نیاز به مداخله پزشکی و درمانی فوری وجود دارد. تنفس بیوت ممکن است نشان‌دهنده آسیب جدی مغزی باشد و باید به‌طور دقیق تحت نظر و درمان قرار گیرد.

تفاوت‌ها و شباهت‌های بین تنفس‌های اگونال، گسپینگ و بیوت

نتیجه‌گیری

شناخت و تشخیص الگوهای مختلف تنفس غیر طبیعی از جمله اگونال، گسپینگ و بیوت برای افرادی که با شرایط اضطراری مواجه می‌شوند، امری ضروری و حیاتی است. این نوع تنفس‌ها نشان‌دهنده وضعیت‌های بحرانی هستند و در صورت عدم تشخیص و اقدام به‌موقع، ممکن است به مرگ یا آسیب جدی منجر شوند.